उपक्रम
संस्थेतर्फे वर्षभरात वर्षाकालीन मैफल, गुरुपौर्णिमा, कोजागिरी पौर्णिमा, दीपोत्सवी मैफल, राज्यस्तरीय ख्याल गायन स्पर्धा आणि एप्रिलच्या शेवटच्या रविवारी संस्थेचा वर्धापनदिन असे कार्यक्रम होतात.
संस्थेने गेल्या तीन दशकांच्या वाटचालीत दीडशे मैफलींचा टप्पा पूर्ण केला असून या मैफलीमध्ये पं. सी. आर. व्यास, विद्याधर व्यास, पं. सतीश व्यास, पं. अजय पोहनकर, विदुषी डॉ. वीणा सहस्रबुद्धे, माणिकबुवा ठाकूरदास, उस्ताद झिया फरिदुद्दिन डागर, उस्ताद मोईनुद्दिन डागर, अस्लम खान, पं. राजन आणि साजन मिश्रा, डॉ. प्रभा अत्रे, पं. प्रभाकर कारेकर, विदुषी अश्विनी भिडे देशपांडे, विदुषी श्रुती सडोलीकर-काटकर, पं. संजीव अभ्यंकर, शरद जांभेकर, पं. कैवल्यकुमार गुरव, डॉ. राम देशपांडे, विदुषी कलापिनी कोमकली, पं. जयतीर्थ मेवुंडी, राहुल देशपांडे, रघुनंदन भट, प्रकाश घांग्रेकर, शिवानंद पाटील, डॉ. प्रकाश संगीत, पं. उल्हास बापट, पं. शैलेश भागवत, शौनक अभिषेकी, पं. रघुनंदन पणशीकर, विदुषी आशा खाडिलकर, पं. उपेंद्र भट, पं. चंद्रशेखर वझे, पं. आनंद भाटे, विदुषी अर्चना कान्हेरे, विदुषी फैय्याझ, पं. विभव नागेशकर, रुपक कुलकर्णी, रतन शर्मा अशा अनेक नामवंत गायक वादकांनी रंग भरले आहेत.
या सर्व गुणी, लोकप्रिय गायक वादकांना साथसंगत करणार्‍या तेवढ्याच तोलामोलाच्या गोविंदराव पटवर्धन, सुलतान खॉं, अरविंद पारिख, साई बँकर, नाना मुळे, सीमा शिरोडकर, विश्वनाथ शिरोडकर, विश्वनाथ कान्हेरे, अजय जोगळेकर, केदार पंडित, रामदास पळसुले, योगेश समसी, सुधीर नायक, तन्मय देवचके, डॉ. अनीश प्रधान, ओजस अढिया, मकरंद कुंडले, धनंजय पुराणिक, माधव मोडक अशा प्रतिभावान संगतकारांनी या मैफलींना चार चॉंद लावले आहेत.
पनवेलकरांसाठी वर्षभर सतत विविधरंगी कार्यक्रमांचे आयोजन करणार्‍या पनवेल कल्चरल असोसिएशनने कोजागरी पौर्णिमेनिमित्त चंद्रगीतांचा बहारदार कार्यक्रम नवीन पनवेल येथील कर्नाटक संघात, कर्नाटक संघ, पनवेल यांच्या सहयोगाने सादर केला. यात 12 गायक-गायिकांनी मराठी-हिंदी व कन्नड चंद्रगीते सादर केली. मिलिंद गोखले यांनी चांद माझा हा हासरा आणि शुक्रतारा.. संध्या घाडगे यांनी उगवला चंद्र पुनवेचा.., चांदण्यात फिरताना.. चांदणे शिंपीत जाशी.. आणि यू सजा चाँद.., आकांक्षा भोईर यांनी रात का समां.., शारद सुंदर चंदेरी राती.., चैत्राली देसाई हिने विकल मन आज झुरत असहाय.., मिलींद पर्वते यांनी प्रीतीच्या चांदराती.. आणि ये रात ये चांदनी.., दीपक मानकामे यांनी मैने पूछा चाँदसे.., डॉ. शिल्पा वैशंपायन यांनी वो चांद खिला.., किशोर निवेतकर यांनी चांद आहें भरेगा.. आणि चांद को क्या मालूम.., सई मराठे यांनी शुक्रतारा आणि निंबोणीच्या झाडामागे.., दिशा पाटील हिने आओ तुम्हें चांद पे ले जाये.. आणि गली में आज चांद निकला.. ही गीते सादर केली. रोहिणी मध्यस्थ यांनी विजया वाणी आणि पावन गंगा या चित्रपटातली दोन कन्नड गीते सादर केली. याशिवाय डॉ. आनंद देसाई यांनी आकांक्षाबरोबर आधा है चंद्रमा.. आणि ये रातें ये मौसम.. तर दीपक-आकांक्षा यांनी धीरे धीरे चल.. आणि आकांक्षा-शिल्पा यांनी ओ चांद जहाँ वो जाये.. ही युगलगीते म्युझिक ट्रॅकवर सादर केली. या सर्व गाण्यांच्या ट्रॅकचे संयोजन राहुल महाजनी याने केले. यातल्या नाट्यगीतांना हार्मोनियम साथ केली संध्या घाडगे यांनी, तर तबलासाथ केली विनायक प्रधान यांनी. अनिल हर्डीकर यांच्या खुसशुशीत निवेदनामुळे कार्यक्रम रंगतदार झाला तर मध्यांतरातील मसाला दुधामुळे तो लज्जतदारही झाला
अलीकडे दिवाळी आणि दिवाळी पहाट हे समीकरण अगदी पक्के झाले आहे. पण दिवाळी पहाट आयोजित करताना येणार्‍या अडचणी टाळण्यासाठी काही संस्था दीपावली संध्या साजर्‍या करताना दिसतात. पनवेल कल्चरल असोसिएशन आणि ज्येष्ठ नागरिक संघ, पनवेल यांच्या संयुक्त विद्यमाने पनवेलमध्ये दीपावलीच्या पूर्वसंध्येला दीपोत्सवी मैफलीचे आयोजन केले जात असून यात पं जीतेंद्र अभिषेकी आणि पं. राजन मिश्रा यांचे शिष्य पं. मोहन दरेकर आणि दीपिका भिडे-भागवत शास्त्रीय, उपशास्त्रीय गायन सादर करतील. त्यांना साथसंगत करतील, हार्मोनियमवर अनंत जोशी तर तबल्यावर किशोर पांडे. हा कार्यक्रम शनिवार, दि. 11 नोव्हेंबर 2023. सायं. 5.30 वा. ज्येष्ठ नागरिक संघ सभागृह, पनवेल येथे होत असून तो दोन्ही संस्थांच्या सदस्य आणि कुटुंबियांसाठी विनाशुल्क आहे. अधिक माहितीसाठी संपर्क : अजय भाटवडेकर : 99305 40750.
थंडी-वारा-ऊन आणि एकूणच प्रतिकूल परिस्थितीत डोळ्यात तेल घालून, प्राणांची बाजी लावून सीमेचे रक्षण करणार्‍या जवानांची साधी आठवण देखील न ठेवणं, त्यांना अपमानास्पद वागणूक देणं हे आपले नैतिक अध:पतन असल्याचं मत अनघा मोडक यांनी व्यक्त केलं. नवीन पनवेल मधील आचार्य अत्रे कट्ट्यातर्फे आयोजित ‘शूरां मी वंदिले’ या कार्यक्रमात त्या बोलत होत्या. आपले जवान तिथे आहेत म्हणून आपण इथे निश्चिंत जगत आहोत, आपापले सण साजरे करीत आहोत. सैनिक ही एक वृत्ती असून युवकांमध्ये शिस्त, सैनिकांबद्दल आदर, देशाबद्दल प्रेम निर्माण करायचे तर मुलांना बालवयात वॉटर पार्कसारख्या ठिकाणी सहलींना न नेता एन.डी.ए., सैनिकी शाळा, लष्करी प्रदर्शने अशा ठिकाणी नेण्याचे आवाहन अनघा मोडक यांनी केले. कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक मनिषा तांबोळी यांनी, स्वागत संध्या कोरडे यांनी तर आशा व्यास यांनी वंदेमातरम सादर केले.
ज्येष्ठ, लोकप्रिय पार्श्‍वगायक मोहम्मद रफी यांच्या जन्मशताब्दी सांगता वर्षानिमित्त परवा देशभरातील रफीप्रेमींनी विविध कार्यक्रमांद्वारे रफीसाहेबांना आदरांजली अर्पण केली. या शताब्दीनिमित्त पनवेल-नव्या मुंबईत सांस्कृतिक क्षेत्रात गेली 35 वर्षे उत्तम नावलौकिक मिळविलेल्या पनवेल कल्चरल सेंटरने 'द डिव्हाइन म्युझिक अनलिमिटेड' यांच्या सहयोगानेे पनवेलमध्ये भव्य, संस्मरणीय अशा राज्यस्तरीय रफी गीत गायन स्पर्धेचे यशस्वीरित्या आयोजन करून संस्थेच्या शिरपेचात आणखीन एक पीस रोवले!
16 ते 40 आणि 41 व त्यापुढील अशा दोन गटात झालेल्या या स्पर्धेत तब्बल 100 स्पर्धकांनी भाग घेतला होता. स्पर्धेच्या पहिल्या फेरीतून अंतिम फेरीसाठी 20 स्पर्धकांची निवड करण्यात आली. स्पर्धेपूर्वी या वीस जणांना गायिका, लेखिका व चित्रपट संगीत अभ्यासक आणि या स्पर्धेसाठी परीक्षक म्हणून उपस्थित राहिलेल्या डॉ. मृदुला दाढे आणि संगीतकार, नोटेशन तज्ज्ञ व चित्रपट संगीत अभ्यासक अरविंद मुखेडकर यांचे गाणं कसं ऐकावं, कसं सादर करावं, दमश्वास, गाण्यातले भावदर्शन अशा अनेक विषयांत मौलिक मार्गदर्शन लाभले.
‘याद न जाये..’ या नावाने पनवेलमधील फडके नाट्यगृहात दि. 22 डिसेंबर 2024 रोजी पार पडलेली या स्पर्धेची अंतिम फेरी हा चित्रपट संगीत प्रेमी रसिकांसाठी रफीसाहेबांच्या 23 सोलो गाण्यांचा रंगतदार कार्यक्रमच ठरला. स्पर्धेचा नियम म्हणून पांढरा शर्ट परिधान केलेल्या सर्व स्पर्धकांनी एका ताला-सुरात वाद्यवृंदाच्या साथीने सुरुवातीला सादर केलेले राष्ट्रगीत हा तर उपस्थित रसिकांच्या कौतुकाचा विषय ठरला.
या स्पर्धेत 16 ते 40 या वयोगटात करण म्हात्रे (दिल जो न कह सका..) यांनी प्रथम क्रमांकाचे (रु. 7,000 रोख व स्मृतिचिन्ह) पारितोषिक संपादन केले तर पंढरीनाथ हुलावले (वादियाँ मेरा दामन..) यांनी द्वितीय क्रमांकाचे (रु. 5,000 रोख व स्मृतिचिन्ह) पारितोषिक मिळविले. 40 पुढील वयोगटात अंबरीश म्हात्रे (तुमने मुझे देखा..) यांनी प्रथम क्रमांकाचे (रु. 7,000 रोख व स्मृतिचिन्ह) पारितोषिक पटकावले तर उदय कुडतरकर (दिल की आवाज भी सुन..) यांनी द्वितीय क्रमांकाचे (रु. 5,000 रोख व स्मृतिचिन्ह) पारितोषिक संपादन केले. याशिवाय हरचरणजीत सिंग आणि विजय पंडित या साठीपार स्पर्धकांना उत्तेजनार्थ पारितोषिके देण्यात आली. पनवेलमधील निष्णात सर्जन माजी रोटरी डिस्ट्रीक्ट गव्हर्नर डॉ. गिरीश गुणे, स्पर्धेचे परीक्षण करणाऱ्या डॉ. मृदुला दाढे, अरविंद मुखेडकर, संध्या घाडगे आणि पनवेल कल्चरल सेंटरचे अध्यक्ष मिलिंद गोखले यांच्या हस्ते ही पारितोषिके देण्यात आली.
गेली तीन ते चार दशके विविध वाद्यवृंदांतून रफीसाहेबांची गाणी सादर करणार्‍या प्रभंजन मराठे, नितीन डिस्कळकर आणि दीपक चव्हाण व्यावसायिक गायकांचा याप्रसंगी शाल-स्मृतिचिन्ह व सन्मानपत्र देऊन गौरव करण्यात आला. या तिघांनी रफीसाहेबांचे एकेक गाणेही सादर केले. या स्पर्धकांना व गायकांना उत्कृष्ट साथसंगत केली, महेंद्र गोखले (सिंथेसायझर), सुभाष मालेगांवकर (अ‍ॅकॉर्डियन), डॉ. अजित गोरे (इले. गिटार), अजय दामले (तबला व ऑक्टापॅड), अनिल खैरनार (ढोलक व हँडसॉनिक) आणि विनायक कुलकर्णी (पर्कशन्स) यांनी. सुप्रसिद्ध निवेदक संदीप कोकीळ यांनी या संपूर्ण कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन केले. या उपक्रमास विलास कोठारी यांचा नील ग्रूप, पनवेल आणि पनवेल महानगरपालिका यांचे व्हेन्यू पार्टनर म्हणून तर महाराष्ट्र टाइम्स कल्चर क्लबचे मिडीया पार्टनर म्हणून सहकार्य लाभले होते. जयंत टिळक आणि सतीश गुणे यांनी या उपक्रमाचे काटेकोर नियोजन केले तर मिलिंद गोखले, श्रीधर सप्रे, चंद्रकांत मने, अजय भाटवडेकर, मोहन हिंदुपूर, डॉ. मनोज रणदिवे, मिलिंद देशमुख, ज्योती गुणे, अश्विनी फडके यांचे त्यांना उत्तम सहकार्य लाभले. या कार्यक्रमास पं. मेघनाथ कोल्हापुरे, डॉ. गिरीश गुणे, माजी नगरसेवक प्रथमेश सोमण, राजू सोनी अशा अनेक मान्यवरांनी हजेरी लावली होती.
✒️जयंत टिळक
पनवेल कल्चरल सेंटरचे युवा संगीत संमेलन
गडहिंग्लजचा अर्णव बुवा ख्याल गायन स्पर्धेत प्रथम
पनवेल कल्चरल सेंटरतर्फे नुकत्याच आयोजित करण्यात आलेल्या राज्यस्तरीय हिंदुस्तानी शास्त्रीय ख्याल गायन स्पर्धेला राज्यभरातून अतिशय उत्तम प्रतिसाद लाभला. एकूण 42 स्पर्धकांनी आपल्या गायनाचे व्हिडिओज संस्थेकडे पाठवले. नंदकुमार कर्वे, मिलिंद गोखले आणि मधुरा सोहनी या तीन परीक्षकांनी त्यांचे परीक्षण करून त्यातून 12 स्पर्धकांची अंतिम फेरीसाठी निवड केली. ही अंतिम फेरी गेल्या रविवारी संस्थेच्या सभागृहात पार पडली. यात गडहिंग्लज येथील अर्णव बुवा याने प्रथम क्रमांकाचे शैलजा तळेकर स्मृती पारितोषिक पटकावले आहे. दहा हजार रुपये रोख, सन्मानचिन्ह व प्रमाणपत्र असे या पारितोषिकाचे स्वरुप आहे. या स्पर्धेत ‘मियाँ की तोडी’ हा राग सादर करुन त्यांने उपस्थितांची मने जिंकली. पुणे येथील अथर्व बुरसे याने सात हजार रुपयांचे पं. वामनराव भावे स्मृती पारितोषिक संपादन केले. त्याने या स्पर्धेत ‘मारु बिहाग’ राग सादर केला. पुणे इथल्याच सागर देशमुख याने पाच हजार रुपयांचे प्रभाकर आघारकर स्मृती पारितोषिक मिळविले तर ठाणे येथील केदार खोंड याला चार हजार रुपयांचे विश्वास भिडे स्मृती विशेष गुणवत्ता पारितोषिक देऊन गौरविण्यात आले. स्पर्धेत सहभागी झालेले सगळेच युवा गायक तयारीचे असल्यामुळे स्पर्धा अतिशय चुरशीची झाली. विदुषी शुभदा पावगी आणि पं. मोहनकुमार दरेकर यांनी स्पर्धेचे परीक्षण केले आणि स्पर्धकांना अतिशय मौलिक असे मार्गदर्शनही केले. सिद्धार्थ कर्वे, सिद्धार्थ जोशी, भूषण पाटील आणि कौस्तुभ भाग्यवंत या युवा कलाकारांनी स्पर्धकांना उचित अशी साथसंगत केली. एकूणच स्पर्धेची ही अंतिम फेरी म्हणजे रसिकांसाठी एक दर्जेदार युवा संगीत संमेलनच ठरले. स्पर्धा समिती प्रमुख मधुरा सोहनी यांनी स्पर्धेचे नेटके नियोजन केले आणि त्यांना संस्थेच्या कार्यकारी मंडळाचे उत्तम सहकार्य लाभले. वैशाली केतकर यांनी सूत्रसंचालन केले तर श्रीधर सप्रे यांनी उत्तम ध्वनी संयोजन केले. साधारणपणे अशा प्रकारच्या स्पर्धांमधून महिलावर्गाचा वरचष्मा दिसून येतो पण यावर्षी मुलांनी बाजी मारल्याचे दिसून आले.